Reprezentatywnym obiektem obronnym Jaćwingów na tym terenie jest wyniosłe grodzisko zwane Górą Zamkową (fot. 1) leżące koło Szurpił, 15 km na północ od Suwałk. Usytuowane jest ono na przesmyku pomiędzy trzema jeziorami. Od południowego wschodu Górę Zamkową obmywa wąska zatoka jeziora Szurpiły, nazwana Jodel (z litewskiego: joudis – Czarne), zamknięta wysoką wyspą nazwaną Pustelnią. W kierunku południowo-zachodnim u stóp grodziska leży jezioro Kluczysko (Tchliczysko), a za nim wysoki wał morenowy. Ku północy rozciąga się widok na jeziora Jeglówek i Jeglóweczek (nazwy pochodzą od litewskiego słowa égle – świerk).
Jezioro Szurpiły, największe z 4 jezior otaczających Górę Zamkową, jest jeziorem o charakterze wytopiskowym. Nazwa pochodzi od litewskich słów opisujących tę górę: iurpús – straszny i pilis – gród (zamek). Grodzisko zapełnia całą prawie przestrzeń w trójkącie między jeziorami. Ma ono strome zbocza a na wierzchołku znajduje się dziedziniec otoczony wysokim prawie czworokątnym wałem. Dziedziniec w przeszłości pokryty był gęsto ułożonymi kamieniami.W połowie wysokości góry zabezpiecza tę warownię umocniony kamieniami wał zewnętrzny o wysokości 1 m.
Wokół Góry Zamkowej zarejestrowano kompleks innych stanowisk archeologicznych. Na wschód od niej oddzielona poprzeczną doliną leży inna, mniejsza góra zwana Górą Kościelną. Ma onarównież strome stoki, a na jej szczycie znajduje się nieduża płaszczyzna z zagłębieniem. Powierzchnia zboczy usiana jest ogromnymi kamieniami. Ku południu, oddzielony nieznacznym obniżeniem, biegnie podobny do wału grzbiet pagórka o wyniosłości ok. 5 m. Do niego przylega Góra Cmentarna, gdzie znajdowały się relikty cmentarzyska jaćwieskiego.
Najnowsze komentarze